Reflectie… Als je het woord opzoekt heeft het een dubbele betekenis.
- Weerkaatsing
- Overweging, bespiegeling
In letterlijke zin is reflectie de weerkaatsing van straling zoals licht en geluid. In figuurlijke zin is het een filosofische beschouwing of een gestructureerde manier om ervaringen te begrijpen, te analyseren en er betekenis aan te geven.
Wat is reflectie?
Reflectie is de vaardigheid om vanop afstand te kijken of luisteren naar wat er zich voordoet. Bij Qlick noemen we dit “de vlieg aan ’t plafond”. Dit is de positie waarbij je voorbij je oordeel gaat om zo objectief mogelijk ‘als vlieg’ naar een situatie te kijken. Het is verhelderend omdat je die situatie dan kan herkaderen. Het helpt je ook om uit de emotie te blijven.
Op mijn bijna dagelijkse wandeling kom ik een vijver tegen en blijf dan, heel even toch, stilstaan om te kijken naar het weerkaatsende licht. De weerkaatsing is heel intens op deze zonnige dagen. Zo ook mijn reflecties.
Ik ben altijd een grote voorstander geweest van reflectie en ben ervan overtuigd dat reflectie meer dan ooit belangrijk is. Als mensen proberen we betekenis te geven aan wat er zich afspeelt. We worden ook geconfronteerd met onze waarden en overtuigingen over heel veel dingen. Waar ligt voor ons het juiste evenwicht tussen vrijheid en veiligheid; tussen gezondheid en economisch herstel; tussen nationaal en internationaal burgerschap; tussen ieder voor zich of solidariteit…? Reflectie tracht zo objectief mogelijk te analyseren wat er zich afspeelt om daarna te bepalen wat onze opinie is.
Enkele bedenkingen:
- Het is moeilijk om dieper te reflecteren zolang je basisbehoeften niet vervuld zijn. Gezondheid, veiligheid creëren en overleven, ook als business, komt eerst.
- Reflectie is jezelf ‘bewust’ plaatsen in de positie van de vlieg aan ’t plafond. Dit is een vaardigheid die je kan leren. In coaching noemen we dit de derde of neutrale positie.
- Je kan kortere of langere reflectiemomenten inlassen. Als je niet gewend bent om te reflecteren, start dan met kortere momenten, bv. door dagelijks voor 5 minuten op te schrijven wat je inzichten van de dag waren.
- Hoe meer feitelijk objectieve bronnen je raadpleegt (zoals bv. Rapporten van de Wereld Gezondheidsorganisatie ipv opinies van anderen) hoe makkelijker je jezelf in de vlieg positie kan plaatsen.
- Diepere reflectie vraagt tijd. Je komt pas tot inzichten als je bewust tijd uittrekt om afstand te nemen.
- Reflectie confronteert je met jezelf, met je eigen waarden en overtuigingen, met je identiteit. Ga deze periode maar zo diep als je zelf aankan.
- Zoals Jane Austen zei: ‘Bewaar reflectie voor de momenten waarop je alleen kan zijn’. Zorg ervoor dat je af en toe een wandeling of fietstocht alleen kan maken.
Kortom, geniet van de lente in alle schoonheid en zoek af en toe eens een vijver op.
“A lake is a landscape’s most beautiful and expressive feature. It is Earth’s eye; looking into which the beholder measures the depth of his own nature.”
Henry David Thoreau (Walden)
